पेज

रविवार, १० मार्च, २०२४

भारतीय खगोल शास्त्रज्ञ

उदुपी रामचंद्र राव 
भारतीय खगोल

*जन्मदिन -  १० मार्च १९३२*

     उडुपी रामचंद्र राव यू. आर. राव हे भारतीय खगोल आहेत. त्यांचा जन्म कर्नाटकात दक्षिण कॅनरा चढाओढ अदमारू या खेड्यात. म्हैसूरमधील शिक्षण त्यांनी मद्रासला विज्ञानात पदवी, वारस विद्यापीठ तुलने पदव्युत्तर पदवी व गुजरात विद्यापीठ तुलनेने पी.एच.डी. असे शिक्षण घेतले. नंतर ते अवकाशयानांच्या अभ्यासासाठी गेले.
*कारकीर्द*
     कितीतील आयटी शिक्षण एमयूआरराव डला येथील टेक्सास विद्यापीठ तयार. फेसबुक परत १९ अहमदाबादच्या फिजिकल रिसर्च लॅबोरेटरीत ते संशोधन करू लागले. तेथे डॉ. विक्रम साराभाई मार्गदर्शन त्यांना लाभले. देशाने आर्यभट्ट हा उपग्रह सोडला तेव्हापासून त्यांची अवकाश संशोधन कारकीर्द सुरू झाली.
*आर्यभट्ट*
     उपग्रह सोडण्याचा प्रस्ताव त्यावेळच्या इंदिरा गांधींकडे मांडला, तेव्हा त्यांनी डॉ. राव यांना विचारले, उपग्रहाला पैसे किती लागतील, राव यांनी तीन कोटी सांगितले. इंदिरा गांधींनी स्पष्टीकरण दिले. त्यामनमोहन सिंग नुकतेच लेखक होते. त्यांचा कारकीर्दीत जो लक्षण स्वीकारला तो आर्यभट्ट उपग्रहाचा.
*अन्य उपग्रह*
     यू. आर. राव यांनी १९८४ ते १९९४ या भारताच्या अवकाश कार्यक्रमाचे नेतृत्व केले. दहा वर्षे ते अंतर खात्याचे सचिव व अध्यक्ष होते. 'आर्यभट्ट' नंतर त्यांच्या नेतृत्वाखाली भास्कर, ॲपल, रोहिणी, इन्सॅटी आदि श्रेणीचे विजेस उपग्रह तयार.
*मंगळाची मोहीम*
     भारताने ५० कोटी परवडणारी मंगळ मोहीम मुख्यली व फत्तेही केली. त्याचे पडद्यामागचे सूत्रधार डॉ. रावच होते. या मंगळ मोहिमेची घोषणा मनमोहन सिंग यांनी केली होती.
*पुरस्कार आणि सन्मान :*
     वॉशिंग्टन येथील 'सॅटेलाइट हॉल ऑफ फेम ऑफ द सोशल इंटरनॅशनल सॅलाइट प्रोफेशनल' या पर्यायात समावेश मिलन यू.आर. रा हे आधी भारतीय आहेत. (२०१३ मध्ये)
     इंटरनॅशनल ॲकॅडमी ऑफ ॲस्ट्रॉनटिक्सचा थिओडोर व्हायन करमान पुरस्कार, पद्मविभूषण, युरी गागारिन पुरस्कार, चांगले.
🙏धन्यवाद🙏

संकलन:- श्री. शरद शिंदे.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा